Rys historyczny

 

Prace dyplomowe, przedstawiające działalność Społecznego Ogniska Muzycznego w Krotoszynie w latach 1958-2008

1. "Rola Ogniska Muzycznego w środowisku "

1969r - praca dyplomowa Bożeny Halskiej /.

2. "Działalność Społecznego Ogniska Muzycznego w Krotoszynie w latach1958-1983"

/ 1983 - praca magisterska Danuty Sarulewicz /.

3. "Działalność Społecznego Ogniska Muzycznego w Krotoszynie w latach 1958-1998"

/ 1998r - praca magisterska Justyny Kaczmarek /.

4. ”Życie muzyczne Krotoszyna w latach 1945 – 2004”

/ 2004r - praca magisterska Piotra Ratajczaka /.
 

5. „Społeczne Ognisko Muzyczne w Krotoszynie jako przykład kulturotwórczej aktywności w środowisku”

2006r - praca licencjacka Marcina Madalskiego /.

6. „Działalność Społecznego Ogniska Muzycznego w Krotoszynie w latach 1998-2006”

/ 2006r - praca licencjacka Piotra Wojciechowskiego /.

 

 

Liczba nauczycieli, uczniów i absolwentów w poszczególnych latach

 

Rok	Liczba nauczycieli	Liczba uczniów	Liczba absolwentów
1958	10	150	-
1959	12	150	-
1960	15	150	-
1961	13	148	-
1962	11	153	-
1963	11	230	-
1964	13	230	brak danych
1965	13	228	brak danych
1966	12	230	brak danych
1967	13	240	brak danych
1968	11	190	brak danych
1969	11	190	brak danych
1970	8	180	brak danych
1971	9	200	brak danych
1972	10	210	brak danych
1973	11	208	brak danych
1974	9	202	25
1975	8	200	19
1976	7	152	16
1977	8	149	32
1978	6	148	18
1979	7	148	16
1980	9	110	4
1981	6	90	17
1982	8	90	14
1983	6	95	13
1984	6	101	6
1985	5	95	7
1986	6	90	5
1987	8	90	13
1988	8	80	7
1989	8	95	7
1990	8	90	11
1991	7	95	8
1992	6	90	14
1993	6	85	11
1994	7	75	9
1995	6	60	8
1996	7	60	9
1997	6	65	7
1998	6	70	4
1999	6	85	8
2000	7	90	5
2001	7	98	5
2002	8	95	5
2003	8	96	4
2004	8	95	5
2005	8	100	11
2006	8	96	9
2007	7	80	7
2008	6	70	8
2009	6	70	8
2010	6	60	1
2011	7	70	3
2012	7	60	6
2013	8	70	4

Wykaz nauczycieli SOM w latach 1958-2008:

 

A B S O L W E N C I

 

ROK SZKOLNY 1974

GŁOWACKI LESZEK, BALIŃSKA ANITA, BALIŃSKA KORNELIA, NAMYSLAK MAGDALENA, ŻURASZEK PRZEMYSŁAW, GRYGIEL MIROSŁAW, MISIAK JAN, KOPA AURELIA, PLUTA ŁUCJA, SZYCHOWIAK KRZYSZYOF, ŁĄKOWSKI RYSZARD, ŁOWIŃSKA WIOLETTA, WIECZOREK LESZEK, UDZIK WALERIAN, KOROWSKA MIRELLA, KASPROLEWICZ TOMASZ, RYBICKI KRZYSZTOF, TEODORCZYK LUCYNA, NOWAK IWONA, WOLNA MAŁGPRZATA, BARTOSZ URSZULA,WASILEWSKI MAREK,JĘDRZAK EUGENIA, ANTKOWIAK WŁODZIMIERZ, GUMIENNA BEATA, FORNALIK ANNA.

ROK SZKOLNY 1975

TWARDOWSKI PAWEŁ, KURZAWSKA ALINA, GĄSIOR WALDEMAR, NASKRĘT LESZEK, ORPEL PRZEMYSŁAW,ŁOWIŃSKI ADRIAN,ŁĄKOWSKI ZBIGNIEW, DŁUGIEWICZ ROMANA, KAROLCZAK TADEUSZ,BIELAWNY EUGENIUSZ, SOWIŃSKA MARIA,MICHALAK EWA, MICHALAK LIDIA, BĄTKIEWICZ BEATA, MORAŚ MAŁOGORZATA, KĘPA REMIGIUSZ,MAŁECKI ALEKSANDER, MISIAK JERZY, KRAJEWSKA IWONA, PESKIEWICZ BOGUMIŁA.

ROK SZKOLNY 1976

PESKIEWICZ LIDIA, MAGDZIAREK BOGUSŁAW, MROCZEK JACEK, PLUTA GABRIELA,MACIEJEWSKA BETINA, GIERSZEWICZ MACIEJ,GACKA LIDIA,PRZEWOŹNA MAŁGORZATA, BINEK KRYSTYNA, GRZESIEK JERZY,HORYZA DARIUSZ,KURZAWA ZBIGNIEW,LEWIŃSKA ELŻBIETA,SZYMURA MARIOLA, SZYMCZAK DOROTA, ROBACZYK ARKADIUSZ.

ROK SZKOLNY 1977

KOLASIŃSKI ANDRZEJ, WIELEBA MACIEJ, KOPKA PIOTR, JARYSZ MARIOLA, ROBACZYK RUFINA, OLEJNIK DARIUSZ, NOWAK MIROSŁAW, MAZUR JOLANTA, MURAWSKA MAŁGORZATA, LEJA ALEKSANDRA, NAWROCKI KRZYSZTOF, KOŁOWROTKIEWICZ PIOTR, STANIEK JERZY, KACZYŃSKA ELŻBIETA, NOWAK KRZYSZTOF, SZUNIEWICZ WOJCIECH, RATAJCZYK JÓZEF, TRAWIŃSKI ANDRZEJ, ZAJĄCZKOWSKI J, KUSZA GRAŻYNA, GRZESIAK MARIA, KSIĘŻAK RENATA, KACZMAREK AURELIA, FLORKOWSKI ROBERT, NAWROCKA LUCYNA, SZULC HENRYKA, BALCEREK MARIA, SZYMCZAK MAREK, KAWALCZYK ANNA, REISING JAROSŁAW, BALBIERZ URSZULA, LISIAK MAŁGORZATA.

ROK SZKOLNY 1978

MARCINIAK MARIUSZ, KRÓL MARIUSZ, FIGAJ DOROTA, PLEBAŃSKI ROBERT, OBAL MIROSŁAW, MOCYDLARZ WŁODZIMIERZ, REMISZ MAREK, NOWAK BOGDAN, SZCZURASZEK ADAM, KOKOT ZDZISŁAW, MARCINIAK BOGUMIŁA, SMYCZYŃSKI GRZEGORZ, WYBROWSKI JAN, JAWOWOWICZ DOROTA,HOFMAN MACIEJ, PTAK EUGENIUSZ, SKRZYPCZAK BEATA.

ROK SZKOLNY 1979

DOMASZEWSKI SŁOWOMIR, PFLANZ PAWEŁ, KACZMAREK ALINA, SWOROWSKI LESZEK, OTWOROWSKA DANUTA, KRYŚ WALDEMAR, JASNIAK MARIUSZ, ŻUCHOWSKA BEATA, POMORSKA DOROTA, SITNIK EDUTA, MIĘKA MAŁGORZATA, GOLIŃSKA RENATA, PŁONKA MIECZYSŁAW, ZIAJKA BARBARA, KOŁODZIEJ ZYGMUNT, GALEWSKA MARZENA, KWAPISZ JACEK,ROSZAK BEATA.

ROK SZKOLNY 1980

STRYBURSKI PRZEMYSŁAW, PFLANZ EWA, NELE FRANCISZEK, NAWROCKA LUCYNA.

ROK SZKOLNY 1981

ELIAS KRZYSZTOF, SZULCZYŃSKA RENATA, MOCYDLARZ MARIAN, ELIASZ ROMAN, MARSZAŁEK ANDRZEJ,ŚWIERZEWSKI TADEUSZ, PLUTA BEATA, KAJ BEATA, STAŃCZAK MARIOLA, WASILEWSKA JOLANTA,KAPAŁKA IWONA, HĄDZLIK BEATA, GLAPA DARIUSZ, SZULC MARIUSZ, SERAFINIAK MIKOŁAJ, MACIEJEWSKA AGATA, NAWROCKA JOLANTA.

ROK SZKOLNY 1982

KASZUBA KRZYSZTOF, STRYBURSKI KRZYSZTOF, SOBCZAK IRENEUSZ, TASZAREK MIROSŁAW, MILIAN WALDEMAR,INDZIŃSKI JAROSŁAW, KOLENDA HENRYK, JACKOWSKI MIROSŁAW, MENZEL PIOTR, CZERWIŃSKI ROMAN, CZERWIŃSKI PIOTR, SROCZYŃSKI BARTOSZ, KOWALCZYK ALICJA, WALEŃSKA KATARZYNA,.

ROK SZKOLNY 1983

PESKIEWICZ DARIA, ZAJĄCZKOWSKI MICHAŁ, ZIĘBA LUCYNA, PTAK LIDIA, WYGRALAK ZBIGNIEW, JUSKOWIAK MAREK, WITKOWSKA IWONA, WITEK WALDEMAR, ROSZEK EWA, KOŁOWROTKIEWICZ DOROTA, SZWARC ANNA, WITEK JAN, MAYER KRZYSZTOF.

ROK SZKOLNY 1984

POSPISZYŁ ANNA, INDZIŃSKI KRZYSZTOF, JUSKOWIAK HENRYK, MAJCHRZAK ADAM, BIELARZ TOMASZ, PABICH IRENEUSZ.

ROK SZKOLNY 1985

JAGŁA ROBERT, TOMCZYK JACEK, PTAK DARIUSZ, PALUSZKIEWICZ DOROTA, BASIOR ROBERT, PLUTA JAROSŁAW, NOWAK EWA.

ROK SZKOLNY 1986

STRYBURSKI MACIEJ, DEFRATYKA ARTUR, BANASZAK EDYTA, NAMYSŁ ANNA, KACZMAREK JUSTYNA.

ROK SZKOLNY 1987

PORĘBIAK BEATA, CZERWIŃSKA WIOLETTA, SZYMCZAK LUCYNA, HARASIMOWICZ BARTOSZ, MAZUR MARIAN, KITA EWA, GASKOWSKI SEBASTIAN, KSIĄŻEK KRZYSZTOF, PAWLICKA ARETTA, LEWANDOWSKI ANDRZEJ, WIECŁAW MAŁGORZATA, LEWANDOWSKA IWONA, PAWLICKI KRYSTIAN.

ROK SZKOLNY 1988

PAWLAK AGNIESZKA, PAWLAK MARCIN, SIERPOW, KROWARSCH DANIEL, HRYNKIEWICZ MAŁGORZATA, SZAFRAN WALDEMAR,BRUCZYŃSKI KRZYSZTOF.

ROK SZKOLNY 1989

KUŚ IRENEUSZ, WIECEK BOGUSŁAWA, DUDZIŃSKI MACIEJ, ŚLÓSARZ MIROSŁAW, GOLIŃSKI TOMASZ, ULANOWSKA AGNIESZKA, KORCZAK ŁUKASZ.

ROK SZKOLNY 1990

KUŚNIERZ TADEUSZ, KOPROWSKI ARKADIUSZ, SIATKOWSKA DOROTA, CHYTROWSKA MAŁGORZATA, FOLTYNOWICZ HANNA, ŁUCKI KRZYSZTOF, FRACKOWIAK MAŁGORZATA, BLANDZI MACIEJ, HARA MARLENA, SKOWRONEK MICHAŁ,GÓRSKA HANNA.

ROK SZKOLNY 1991

SALAMON IZA, KOSZAŁKA JACEK, PORĘBIAK JUSTYNA, KAJ LESZEK, PIASECZNA MARLENA, GÓRNA MAGDALENA, KOSZAŁKA MONIKA, WALCZAK PRZEMYSŁAW.

ROK SZKOLNY 1992

KĘDZIORA KRZYSZTOF, KĘDZIORA DAGMARA, RATAJCZAK PIOTR, CEPIL ARTUR, SOBAŃSKA MAŁGORZATA, SZOPIŃSKA ALINA, WĘGRZYNOWSKA KINGA, CAŁKOWSKA EWELINA, ANTKOWIAK IZ MAŁGORZATA, ROSSA MARIA, GOLIŃSKI ŁUKASZ, WIDERA BEATA, DZIERLA ALEKSANDRA, SZYJA KATARZYNA.

ROK SZKOLNY 1993

WOJCIECH KAROLINA, RATAJCZYK EWA, PAWLICKA ADRIANA, GRZEGORSKA MAŁGORZATA, GRZEGORSKA DOROTA, ZIMNA ANNA, WIATRAK ANNA, POCZTA EWA, CIELUCH KAROLINA, PALECZNA KATARZYNA, KOKOT MONIKA.

ROK SZKOLNY 1994

BRODALA DOROTA, OWOC JOANNA, BAJODEK ŁUKASZ, SZYSZKA AGNIESZKA, ŁYSKAWA ALEKSANDER, DREJKARZ ANNA, NAJDEREK MAGDALENA, KOCZORSKA DOROTA, MIELCAREK ANNA.

ROK SZKOLNY 1995

STEBLECKA ANNA, STOLAREK MICHALINA, SZYSZKA JUSTYNA, SZCZEPANIAK PIOTR, ŁUCKI BOGUSŁAW,GŁADKOWSKA BARBARA, WIĘCEK ALINA, KAPUSCIŃSKA KAROLINA.

ROK SZKOLNY 1996

RABURSKI RAFAŁ, KACZMAREK EWA, WOJCIECHOWSKA MAGDALENA, SZUBERT PAULINA, KOŁODZIEJSKA MAGDALENA, GŁADKOWSKA AGNIESZKA, POCZTA MACIEJ, TASIEMSKA JOANNA, WÓJCIAK EWA.

ROK SZKOLNY 1997

KACZMAREK PATRYCJA, WAŚKOWIAK JAROSŁAW, BAJKA SŁWOMIR, PAKULSKA PAULINA, URNA AGATA, GĘDZIOROWKSI MARCIN, KWIECIEŃ ANNA.

ROK SZKOLNY 1998

WOJCEICHOWSKI PIOTR, TRAWIŃSKA ALEKSANDRA, IBRON EWA, KACZMAREK IZABELA.

ROK SZKOLNY 1999

STEBLECKI PIOTR, FAJFER ILONA, PAUTRZAK WIKTORIA, BUDASZ NATALIA, GRZEŚKOWIAK ANNA, ROBACZYK RAFAŁ,PAUTRZAK PULINA, MAROSZEK SŁAWOMIR.

ROK SZKOLNY 2000

MATYLA ALEKSANDRA, RUSZCZAK BOGDAN, MROCZEK ELWIRA, NOWAK KAMILA, FLORKOWSKA PATRYCJA.

ROK SZKOLNY 2001

MAREK WOJCIECH, POCZTA PATRYCJA, KAIK ANNA, CIEMNIEWSKA ALINA, GNIAZDOWSKI SŁAWOMIR.

ROK SZKOLNY 2002

PANEK ANETA, FLORKOWSKA NATALIA, MAROSZEK SŁAWOMIR, JACHIMCZAK MONIKA, FLORKOWSKA ANNA.

ROK SZKOLNY 2003

MIECZNIKOWSKA ANNA, NOWAK TOMASZ, ŁUSZCZYŃSKA NATALIA, BURZYŃSKI BARTŁOMIEJ.

ROK SZKOLNY 2004

KAMIŃSKI BŁAŻEJ, MIKOŁAJCZYK AGATA,JAGODZIŃSKI PIOTR, PIETRZAK MARTYNA, ADAMCZAK AGATA.

ROK SZKOLNY 2005

HEJDYSZ KRYSTYNA, KOŁOWROTKIEWICZ PATRYCJA, KOBIERKA ROKSANA, JAKUBEK SYLWIA, CZACHOREK KAROLINA, IBRON AGATA, IBRON BEATA, MAZUR MICHALINA, KOLANOWSKI KRZYSZTOF, MOCYDLARZ AGNIESZKA, HAMROL SZYMON.

ROK SZKOLNY 2006

KRUPIŃSKA AGATA, DABROWSKA MAŁGORZATA, DZIĘCIOŁ MONIKA, SOBAŃSKA JUSTYNA, CAP GRZEGORZ, GRZEŚKIEWICZ KATARZYNA, KRAMARZ ALEKSANDRA, GRZEŚKIEWICZ NATALIA, PAŹDZIOCH PATRYCJA.

ROK SZKOLNY 2007

BOCHYŃSKA KATARZYNA, SZMOLKE ŁUKASZ, BŁASZCZYK MAGDALENA, KAŹMIERCZAK PIOTR, MARSZAŁKOWSKA NATALIA, FLORKOWSKA NATALIA, KULIŃSKA MARIA,.

ROK SZKOLNY 2008

WALDOWSKI MATEUSZ, RATAJCZYK HANIA, DUBISZ KAROLINA, MURAWSKA WERONIKA, JANOWSKA KASIA, OWCZAREK AGNIESZKA, WAWRZYNIAK PATRYCJA, ROBAK ARTUR.

ROK SZKOLNY 2009

CHMIELARZ ADAM, BIERNACKA ADRIANNA, WOSIEK JOASIA, WAWRZYNIAK DAWID, KACZMAREK DAMIAN, SWĘDROWSKA ANETA, PLUCIŃSKA BEATA, JANKOWSKA MIRELLA

ROK SZKOLNY 2010

PAŹDZIOCH PATRYCJA

ROK SZKOLNY 20011

OTWOROWSKA ALEKDANDRA, SUMIŃSKA NOEMI, GROBELNA ROKSANA

ROK SZKOLNY 20012

PASZEK ANIA, SZYSZKA WERONIKA, FRANKIEWICZ WERONIKA, ZIELIŃSKI KAROL, PLUCIŃSKA EWELINA, STIRN DOROTA

ROK SZKOLNY 2013

KRAWIEC MATEUSZ, WŁODARCZYK DOMINIK, BIAŁEK ALEKSANDRA, POLAŃSKI TOMASZ

 

UNIWERSYTET ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU

Wydział Pedagogiczno – Artystyczny w Kaliszu

Studia magisterskie – Edukacja Artystyczna w zakresie Sztuki Muzycznej

Fragmenty pracy magisterskiej ”Życie muzyczne Krotoszyna w latach 1945 – 2004”, napisanej przez Piotra Ratajczaka pod kierunkiem prof. Mieczysława Gawrońskiego, dotyczącej działalności Społecznego Ogniska Muzycznego w Krotoszynie.

4. SPOŁECZNE OGNISKO MUZYCZNE W KROTOSZYNIE

 

4.1 Zadania i funkcje ognisk muzycznych.

 

Ogniska artystyczne, w tym muzyczne, zasługują na szczególną uwagę wśród instytucji wychowania pozaszkolnego. W swoim założeniu określają wyłącznie cele wychowania estetycznego. „Program ogniska przewiduje realizację społecznych funkcji sztuki (estetyczną, poznawczą i kompensacyjną) oraz obu jej funkcji wychowawczych (wychowanie do sztuki i wychowanie prze sztukę). Będąc placówką wychowania równoległego, ognisko stwarza dzieciom i młodzieży szansę pogłębienia zainteresowań poprzez zajęcia dydaktyczne i udział w innych formach pracy.”1 Celem ognisk jest umożliwianie dzieciom i młodzieży czynnych kontaktów z muzyką oraz przygotowanie do świadomego jej odbioru, wyrabianie dążności do systematycznych z nią kontaktów, rozwijanie zainteresowań muzycznych a także oddziaływanie na otoczenie w zakresie upowszechniania muzyki. Zadanie ogniska muzycznego polega przede wszystkim na organizowaniu nauki gry na instrumentach. Poza tym ogniska, poprzez lekcje umuzykalnienia, wprowadzają w świat pojęć muzycznych oraz przygotowują dzieci do czynnego uczestnictwa w artystycznym ruchu amatorskim a szczególnie uzdolnionych słuchaczy do dalszego kształcenia w szkolnictwie artystycznym. Nauka w ognisku daje uczniom możliwość pokazania swoich umiejętności na różnego rodzaju koncertach, popisach lub przeglądach. Ważną formą nauczania są zespoły instrumentalne i wokalne, które rozwijają muzykalność dzieci, uczą współpracy z kolegami oraz wyrabiają dyscyplinę i koncentrację niezbędną w każdej grze zespołowej.Ogniska muzyczne powstały jako odpowiedź na zapotrzebowanie społeczne. W dużym zakresie są samowystarczalne finansowo, a więc nauka w nich jest odpłatna. Są to placówki przeznaczone zarówno dla dzieci jak i młodzieży, które odczuwają potrzebę gry na instrumentach. Tok nauczania jest indywidualny w stosunku do każdego ucznia i zależny od wykazywanych przez niego zdolności. Program jest zbliżony do programu szkół muzycznych, ale jego zakres nie jest tak szeroki. Istnieją dokumenty regulujące problemy organizacyjne Społecznych Ognisk Muzycznych od strony formalno prawnej. Pierwszym było zarządzenie nr 27 Ministra Kultury i Sztuki z dnia 25 lutego 1954 roku. Kolejne zarządzenie nr 100 z dnia 9 grudnia 1971 roku zatwierdza z małymi poprawkami Ramowy Statut Społecznych Ognisk Artystycznych zawarty w zarządzeniu nr 27. Uzyskanie zezwolenia na prowadzenie Społecznych Ognisk Artystycznych przez legalne stowarzyszenia, określa zarządzenie Ministrów Kultury i Sztuki oraz Oświaty z dnia 31 stycznia 1969 roku, dotyczące zasad prowadzenia niepaństwowych placówek kształcenia artystycznego.2

 

4.2 Powstanie i działalność SOM w Krotoszynie.

 

10 września 1958 roku w Powiatowym Domu Kultury w Krotoszynie nastąpiło otwarcie Społecznej Szkoły Muzycznej, która powstała z inicjatywy Wydziału Kultury Prezydium PRN i Rady Społecznej Powiatowego Domu Kultury.3 Głównym inicjatorem i pierwszym dyrektorem placówki był Józef Samelczak, prowadzący zajęcia z umuzykalnienia i śpiewu solowego. Radę Pedagogiczną stanowiło ośmiu nauczycieli o różnych kwalifikacjach. Na podstawie egzaminów wstępnych, do których przystąpiło 153 chętnych, przeprowadzono rekrutację. Na podstawie badania słuchu muzycznego i poczucia rytmu, u 152 kandydatów stwierdzono zdolności w kierunku muzycznym. Pracę dydaktyczną rozpoczęto w trzynastu kierunkach kształcenia o różnych specjalnościach. 5 lutego 1959 roku Wizytator Szkół Artystycznych Wojewódzkiego Wydziału Kultury w Poznaniu, przeprowadził wizytację Szkoły Muzycznej oceniając jej pracę jako dobrą. Zalecił zmianę nazwy ze Społecznej Szkoły Muzycznej na Społeczne Ognisko Muzyczne oraz utworzenie stowarzyszenia społecznego, które zagwarantowałoby osobowość prawną powstałemu Ognisku. Zgodnie z tym zaleceniem,11 marca 1959 roku powołano Krotoszyńskie Towarzystwo Muzyczne,którego prezesem został pan Maśkiewicz.4W roku 1963 dyrektorem Ogniska została pani Koleta Szczepaniak. 11 grudnia 1968 roku powstało Wielkopolskie Stowarzyszenie Ognisk Artystycznych w Poznaniu z siedzibą w Kaliszu. W skład tego stowarzyszenia weszło Społeczne Ognisko Muzyczne w Krotoszynie. Rok później 1 września w skład członków Wlkp. Stowarzyszenia Ognisk Artystycznych w Poznaniu zarejestrowano Krotoszyńskie Towarzystwo Muzyczne, które od strony formalno - prawnej było opiekunem Ogniska.Organem bezpośrednio nadzorującym Ognisko był Wydział Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu. Wizytator Szkół Artystycznych przy ww. wydziale kontrolował poprawność realizacji programu nauczania. Okręgowy Zespół Metodyczno – Programowy Szkolnictwa Artystycznego w Poznaniu organizował zebrania zespołów przedmiotowych, seminaria dla nauczycieli i dyrektorów mające na celu pogłębienie fachowej wiedzy.31 lipca 1976 roku w następstwie zmian administracyjno – terytorialnych naszego kraju, zlikwidowano Wielkopolskie Stowarzyszenie Ognisk Artystycznych.
Z tego samego powodu zlikwidowano Krotoszyńskie Towarzystwo Muzyczne. Odgórną decyzją władz, w nowo powstałym województwie kaliskim, opiekę nad Ogniskami Muzycznymi powierzono Kaliskiemu Towarzystwu Muzycznemu im. Alfreda Wiłkomirskiego. Było ono prawnym opiekunem SOM w Krotoszynie przez kolejne 15 lat. W roku 1992 powołano ponownie Krotoszyńskie Towarzystwo Muzyczne, które zostało zarejestrowane w Sądzie Wojewódzkim w Kaliszu i mogło rozpocząć działalność na terenie byłego województwa kaliskiego oraz w sąsiednich gminach województwa wrocławskiego. KTM zostało również zapisane w Wojewódzkim Urzędzie Statystycznym w Kaliszu oraz w Urzędzie Skarbowym w Krotoszynie. Zarząd KTM opracował statut Społecznego Ogniska Muzycznego. Jest więc Krotoszyńskie Towarzystwo Muzyczne samodzielną placówką upowszechniającą kulturę muzyczną.W latach 1958 – 1977 administracja i sekretariat Ogniska znajdowały się w Krotoszynie. Funkcję sekretarki, księgowej i kasjerki pełniła jedna osoba. Plan finansowy na cały rok, obejmujący dochody i wydatki zatwierdzał Wydział Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Krotoszynie. PPRN otaczało SOM także materialną opieką przyznając corocznie dotacje pieniężne.Od roku 1977 do 1992 siedziba księgowości, kasa i administracja wszystkich ognisk muzycznych z województwa kaliskiego znajdowała się w Kaliskim Towarzystwie Muzycznym. Przedstawicielami administracji w terenie byli dyrektorzy poszczególnych placówek, w przypadku SOM w Krotoszynie - mgr Józef Olesek, który pełni tę funkcję od roku 1981 do dnia dzisiejszego. Ognisko Muzyczne w Krotoszynie otrzymywało coroczną dotację pieniężną Towarzystwa Muzycznego, które 20 % rocznych dochodów przeznaczało na dofinansowanie podległych mu ognisk.Od 1992 roku, czyli z chwilą ponownego powołania Krotoszyńskiego Towarzystwa Muzycznego, administracja i sekretariat znajdują się znowu w pomieszczeniach SOM w Krotoszynie. Sprawami administracyjnymi zajmuje się dyrektor Ogniska. Społeczne Ognisko Muzyczne w Krotoszynie jest placówką samo finansującą. Utrzymuje się z opłat uczniów a także z dotacji ze strony Urzędu Miasta i Gminy w Krotoszynie, który pokrywa koszty utrzymania lokalu. Plan finansowy SOM na dany rok ustala Zarząd Krotoszyńskiego Towarzystwa Muzycznego, kontrolę sprawuje Komisja Rewizyjna.5Sprawozdania finansowe Krotoszyńskiego Towarzystwa Muzycznego odbywają się podczas posiedzeń Prezydium KTM, a co trzy lata zwoływane jest Walne Zebranie KTM , na którym następuje wybór nowych władz.Pierwszą siedzibą Społecznego Ogniska Muzycznego w Krotoszynie był Powiatowy Dom Kultury przy Placu 1 Maja 13, gdzie wynajmowano trzy sale. Jednak wzrastająca liczba uczniów zmusiła władze SOM do zmiany lokalu. W 1971 roku Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej PPRN w Krotoszynie przeznaczył do dyspozycji Ogniska samodzielny budynek przy ulicy Mickiewicza 20, w którym znajdowało się dziewięć pokoi.W lutym1986 roku Urząd Miasta i Gminy przyznał SOM nowy lokal, który mieścił się przy ulicy Rynek 1 na pierwszym piętrze kamienicy. Od roku 1998 główna siedziba Ogniska znajduje się przy ulicy Młyńskiej 2d, w tym samym budynku co Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia. Oprócz tego nauka prowadzona jest w pięciu filiach: w Cieszkowie, Zdunach, Benicach, Baszkowie oraz w Krotoszynie przy Szkole Podstawowej nr 3.

Obecną bazę materialną stanowią instrumenty muzyczne: pianina, akordeony, gitary, flety, instrumenty elektroniczne i perkusyjne, których w sumie jest 79.

 

Oprócz tego na wyposażenie Ogniska składają się wszelkiego rodzaju pomoce dydaktyczne (magnetofony, płytoteka, tablice instrumentów muzycznych, pulpity do nut i inne) oraz podręczniki do nauki gry na instrumentach, śpiewniki i książki. Warunki lokalowe i baza materialna SOM jest zadowalająca. Wpływa to korzystnie na realizację procesu dydaktycznego.

4.3 Proces nauczania.

Egzamin wstępny do ogniska nie jest egzaminem selekcyjnym, lecz ma celu ogólną orientację w poziomie uzdolnień muzycznych kandydata. W zależności od wieku słuchaczy, nauczanie odbywa się w klasie wstępnej lub działach: dziecięcym, młodzieżowym, dla dorosłych i ogólnoumuzykalniającym. Niezależnie od przynależności do danego działu, uczniowie mają możliwość uczęszczania nadodatkowe zajęcia w ramach istniejących w ognisku zespołów. Organizację roku szkolnego ujmuje roczny plan dydaktyczno – wychowawczy SOM, opracowany przez dyrektora i zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną. Proces dydaktyczny w SOM regulowany jest programami nauczania w zakresie przedmiotu głównego – instrumentu, wydanymi w 1974 roku przez Instytut Muzyczny w Łodzi. Oddzielny program wydano dla przedmiotu teoretycznego umuzykalnienie. Jak już wspomniałem, programy te są zbliżone do programu szkoły muzycznej I stopnia.W 1982 roku wprowadzono przedmiot „kształcenie słuchu z zasadami muzyki”. Obejmuje on swym programem dwie ostatnie klasy działu dziecięcego i młodzieżowego. W ramach tych zajęć realizuje się wybrane zagadnienia z zasad muzyki oraz kształci się umiejętności czytania nut głosem i pisania dyktand melodyczno – rytmicznych. Zajęcia teoretyczne odbywają się zbiorowo, natomiast nauczanie gry na instrumencie objęte jest indywidualną pracą nauczyciela z jednym uczniem. Utworzone w 1958 roku Ognisko było czteroklasowe. W połowie lat sześćdziesiątych powstała klasa wstępna dla dzieci w wieku przedszkolnym. Uczniowie tej klasy objęci są zupełnie indywidualnym tokiem zajęć. We wrześniu 1973 roku utworzono pięcioklasowy program nauczania. W II półroczu roku szkolnego 1978/79 Ognisko przeszło z systemu pięcioletniego na sześcioletni.6 System ten funkcjonuje do dziś. Oprócz tego stworzono w krotoszyńskim Ognisku czteroletni dział dla młodzieży i dorosłych.

 

Tygodniowy rozkład zajęć obowiązujących w SOM w roku szkolnym 2003/2004

 

Tabela nr 3. Źródło: program nauczania SOM.

Dział młodzieżowy i dla dorosłych

 

Klasa	Nauczanie indywidualne - nazwa przedmiotu	Ilość i czas trwania jednostki lekcyjnej	Nauczanie zbiorowe - nazwa przedmiotu	Ilość i czas trwania jednostki lekcyjnej
1	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie	1 x 45 min.
2	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie	1 x 45 min.
3	Instrument	2 x 30 min.	Kształcenie słuchu z zasadami muzyki	1 x 45 min.
4	Instrument	2 x 30 min.	Kształcenie słuchu z zasadami muzyki	1 x 45 min.

Tabela nr 4. Źródło: program nauczania SOM.

Dział dziecięcy

 

Klasa	Nauczanie indywidualne - nazwa przedmiotu	Ilość i czas trwania jednostki lekcyjnej	Nauczanie zbiorowe - nazwa przedmiotu	Ilość i czas trwania jednostki lekcyjnej
1	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie	1 x 45 min.
2	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie	1 x 45 min.
3	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie	1 x 45 min.
4	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie	1 x 45 min.
5	Instrument	2 x 30 min.	Kształcenie słuchu z zasadami muzyki	1 x 45 min.
6	Instrument	2 x 30 min.	Kształcenie słuchu z zasadami muzyki	1 x 45 min.

Tabela nr 5. Źródło: program nauczania SOM.

Dział ogólnoumuzykalniający

 

Klasa	Nauczanie indywidualne - nazwa przedmiotu	Ilość i czas trwania jednostki lekcyjnej	Nauczanie zbiorowe - nazwa przedmiotu	Ilość i czas trwania jednostki lekcyjnej
1	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie (nadobowiązkowo)	1 x 45 min.
2	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie (nadobowiązkowo)	1 x 45 min.
3	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie (nadobowiązkowo)	1 x 45 min.
4	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie (nadobowiązkowo)	1 x 45 min.
5	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie (nadobowiązkowo)	1 x 45 min.
6	Instrument	2 x 30 min.	Umuzykalnienie (nadobowiązkowo)	1 x 45 min.

Kontrola i ocena wyników nauczania odbywa się dwukrotnie w roku szkolnym w formie egzaminów promocyjnych na zakończenie każdego z semestrów. Egzaminy mają na celu sprawdzenie stopnia zawansowania w zakresie gry na instrumencie oraz sprawdzenie wiadomości z przedmiotów teoretycznych. Do egzaminu musi przystąpić każdy uczeń, a jeśli go nie zda, ma możliwość powtórzenia klasy.

4.4 Kadra pedagogiczna. Uczniowie i absolwenci.

Społeczne Ognisko Muzyczne w Krotoszynie w ciągu 46 lat działalności zatrudniało 63 nauczycieli. Liczebność kadry w poszczególnych latach uwarunkowana była ilością uczniów uczęszczających do SOM i wahała się od 5 do 15 osób. Obecnie zatrudnionych jest 8 nauczycieli. Trzech z nich to absolwenci Ogniska. O wynagrodzeniu nauczycieli SOM decyduje Zarząd Krotoszyńskiego Towarzystwa Muzycznego. Wielkość wynagrodzenia zbliżona jest do poziomu płac nauczycieli szkól państwowych. Dnia 26 marca 1997 roku na Walnym Zebraniu Sprawozdawczym KTM uchwalono konieczność pobierania opłat za naukę przez okres całego roku, a nie, jak było dotychczas, przez 10 miesięcy. Rozwiązało to problem pensji dla nauczycieli w okresie wakacyjnym. W związku z tym w czasie wakacji odbywają się zajęcia dla dzieci chętnych lub są one odpracowywane w ciągu roku szkolnego. Liczba uczniów w poszczególnych latach ulegała zmianie, podobnie jak zainteresowanie poszczególnymi kierunkami kształcenia. Początkowo największym powodzeniem cieszył się fortepian i akordeon. Poza tym znaczna grupa uczniów kształciła swoje umiejętności w zakresie gry na skrzypcach. Pojedyncze osoby pobierały naukę w klasie wiolonczeli, kontrabasu, fletu, klarnetu, trąbki, puzonu, perkusji, saksofonu oraz śpiewu solowego. Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte to przewaga akordeonistów nad pianistami i gitarzystami. Od 1990 r. zainteresowanie akordeonem diametralnie zmalało, natomiast liczba pianistów utrzymywała się na stałym poziomie. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych furorę zrobiły organy elektroniczne, które do dnia dzisiejszego cieszą się największą popularnością wśród uczniów. Przez cały okres działalności do Ogniska uczęszczało ponad 6000 słuchaczy. Począwszy od 1960 roku a skończywszy na 2004 Społeczne Ognisko Muzyczne w Krotoszynie, na 11 różnych kierunkach ukończyło 668 absolwentów.

4.5 Popisy i koncerty.

Jedną z form działalności Społecznego Ogniska Muzycznego jest organizowanie popisów i koncertów. Każdy uczeń przynajmniej raz w roku szkolnym występuje na popisie klasowym prezentując osiągnięty poziom gry na instrumencie przed swoimi kolegami, nauczycielami i rodzicami. W latach 1963/64 do 2003/2004 odbyło się ok. 120 popisów. Najczęściej odbywają się one wewnątrz placówki i są przeważnie częścią artystyczną zebrań z rodzicami oraz zebrań Zarządu KTM. Oprócz popisów SOM organizuje również koncerty środowiskowe z okazji jubileuszów a także uroczystości związanych ze świętami np. Bożego Narodzenia, Dniem Kobiet, Dniem Matki i innymi. Tradycją stały się wspólne koncerty SOM i PSM z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja i Dni Krotoszyna, które przypadają na przełomie maja i czerwca. Uczniowie Ogniska czynnie upowszechniają kulturę muzyczną, koncertując na terenie miasta i poza jego granicami, w takich miejscowościach jak: Cieszków, Zduny, Kobylin, Koźmin, Benice, Baszków, Gostyń, Sulmierzyce, Chwaliszew, Kalisz oraz Żagań.

 

1 Eugeniusz Rogalski, Muzyka w pozaszkolnej edukacji artystycznej, Bydgoszcz 1992, s. 30.

2 Justyna Kaczmarek, Działalność SOM w Krotoszynie w latach 1958 – 1998, praca mgr Zielona Góra 1998, s.12.

3 Kronika SOM w Krotoszynie.

4 Protokół z posiedzenia Rady Ped. SOM z dn. 11.03.1959 r. Brak danych dotyczących imienia.

5 Według relacji ustnej Józefa Oleska.

6 Protokół z posiedzenia Rady Pedagogicznej SOM z dnia 02.02.1979 r.